De antwoorden op de schriftelijke vragen over de Expo-hal

Op de schriftelijke vragen, die Stadspartij PLOP samen met de SP heeft gesteld aan het college, over de toestand in en de toekomst van de Expohal ontvingen we de volgende antwoorden. We blijven de situatie uiteraard nauwlettend volgen.

Onderwerp: beantwoording schriftelijke vragen van Stadspartij Plop en de SP over de ontwikkelingen in de Expohal

Geachte leden van de raad,

Op 13 februari 2025 hebben Stadspartij Plop en de SP een aantal vragen gesteld over de ontwikkelingen in de Expohal. Met deze brief geven wij een reactie op deze vragen.

1. In uw brief van 16 oktober 2024 geeft u aan zich te beraden over de wijze waarop u richting het COA wilt gaan acteren inzake de overschrijding van die 20 dagen. Welke actie heeft u uiteindelijk richting het COA genomen?

Wij hebben een aantal bestuurlijk overleggen gevoerd met het COA, waarin wij nogmaals benadrukt hebben dat wij verwachten dat het COA zich aan de gemaakte afspraken houdt. En dat, indien het COA daarin problemen voorziet, wij hierover pro-actief geïnformeerd worden. Wij ontvangen, volgens afspraak, eens per twee weken informatie over het aantal mensen in de hal en de verblijfstermijnen. Het COA geeft aan dat het lastig blijft om alle bewoners binnen 20 dagen over te plaatsen naar een andere locatie. Dit heeft alles te maken met het beperkte aantal beschikbare opvangplekken landelijk. Onderstaande cijfers laten een daling zien van het aantal kinderen en hun verblijfstermijn in de hal:

*) Norm: maximaal 500

Wij blijven het COA aanspreken op deze overschrijdingen maar zien tegelijkertijd dat de praktijk weerbarstig is. In Assen willen we geen mensen op straat zetten. Daarnaast zien wij dat het COA er alles aan doet, om de termijn te halen, maar ingehaald wordt door de huidige opvangsituatie in het land. Daarom verbinden we op dit moment geen consequenties aan de overschrijding van de 20 dagen termijn.

2. Wat heeft het COA uiteindelijk gedaan om die overschrijding substantieel terug te dringen en wat is de verklaring dat nu het aandeel van deze overschrijding juist iets is toegenomen?

Het COA geeft aan dat het in de periode van oktober 2024 tot en met medio januari 2025 minder gelukt is om te sturen op de aantallen en de samenstelling van de bezetting in de Expohal. De onverminderde druk op de opvang, de samenstelling van de populatie en vooral ook de beperkte beschikbaarheid van tweepersoonskamers in het land, zijn hiervan mede de oorzaak.

Per 1 februari 2025 is de aansturing van de Expohal ondergebracht bij de regio Noord van het COA (gelijk aan de reguliere AZC’s in deze regio). Dit gebeurt operationeel vanuit het management van het AZC Assen, waardoor de lijnen wat bedrijfsvoering betreft nog efficiënter kunnen worden ingericht.

Het meest lastige nu is, aldus het COA, om de alleenstaande ouders met één kind door te plaatsen, juist vanwege de hierboven genoemde beperkte beschikbaarheid van tweepersoonskamers. Een deel van de bewoners die langer dan 20 dagen in de hal verblijft kon uitstromen, mits ze tijdelijk bijvoorbeeld een vierpersoonskamer zou accepteren (twee moeders met dezelfde nationaliteit en twee dochters). Betrokken bewoners geven echter aan dan toch liever te wachten op een tweepersoonskamer. De sluiting van een aantal andere noodopvanglocaties in het land, waaronder de grote locatie van ruim 1000 mensen in Biddinghuizen, zorgt ervoor dat er tijdelijk weer minder uitstroom mogelijk is.

Het COA zegt er alles aan te zullen blijven doen om de bewoners zo spoedig mogelijk door te plaatsen. Indien de GGD of de GZA verzoekt om een bewoner over te plaatsen vanwege kwetsbaarheid of zorg, pakt het COA dit met voorrang op.

3. In uw brief van 5 februari geeft u aan met het COA te hebben afgesproken dat die zich de komende periode focust op het terugdringen van het overschrijden van de 20 dagen termijn, voor met name de kinderen. Wat maakt dat u nu denkt wel te kunnen vertrouwen op dat het COA resultaten gaat maken?

De cijfers zoals die bij de beantwoording van vraag 1 genoemd staan, geven vertrouwen in de inzet en inspanningen van het COA op dit punt. Wij zien dat zowel het aantal kinderen als de verblijfsduur van de kinderen in de hal daalt. Wij zijn ons er echter van bewust, dat deze aantallen en termijn mogelijk weer op kunnen lopen, vanwege de redenen genoemd bij de beantwoording van vraag 2.

4. Op de locatie zelf is de betrokkenheid en de inzet van de COA medewerkers zichtbaar zeer groot. Maar als het om de beheersing van de doorstroming en de gemaakte afspraken gaat, zien wij met regelmaat geen resultaten. Zowel hier in Assen als in Ter Apel. Waarbij wij graag aannemen dan hun betrokkenheid en inspanning ook hierin groot is. Maar, met alle respect, het gaat hier vooral over het resultaat. Het is geen kwestie van begrip tonen of accepteren dat je voor een voldongen feit wordt geplaatst. Dat maakt dat wij ons afvragen, hoe standvastig het College handelt inzake de sluiting per 1 januari 2026. Bent u nog steeds van plan een exit plan van het COA te vragen? Wanneer verwacht u dit plan te ontvangen en met de raad te kunnen delen?

In de aanvullende afspraken bij de bestuursovereenkomst staat opgenomen dat het COA uiterlijk 1 juli 2025 een afbouwplan aanlevert, waarover COA en gemeente met elkaar in gesprek gaan, zodat het COA de hal uiterlijk 31 december 2025 leeg oplevert. Na ontvangst van dit plan zullen wij u hierover informeren. Wij houden het COA aan deze afspraak.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.

Met vriendelijke groet,
burgemeester en wethouders,