Begroting 2023 (eerste behandeling)

Jaarlijks moet de gemeente een begroting van haar inkomsten en uitgaven vaststellen en ter goedkeuring voorleggen aan de provincie. Dat gebeurt altijd vóór 15 november. Voor 2023 en de beide jaren daarna lijkt de financiële situatie rooskleurig. Dat verandert in 2026, door diverse maatregelen van de rijksoverheid. Stadspartij PLOP heeft uiteraard wel ideeën over hoe om te gaan met de financiën van de gemeente Assen.
Deze begroting voor het komende jaar is ook de eerste die vorm gaat geven aan de afspraken in het bestuursakkoord van de nieuwe coalitie. Wij zijn er uiteraard blij mee. Maar natuurlijk zijn er wat onderwerpen die vanuit Stadspartij PLOP wat bijzondere aandacht nodig hebben.
Fractievoorzitter Henk Santing verwoorde dit alles in zijn bijdrage vanmiddag zo:

Voorzitter, dank u wel.

Geacht raad, college, toehoorders hier in de zaal en via de livestream. Deze programmabegroting 2023, is de eerste van dit nieuwe college. Het legt de basis voor de intenties uit het bestuursakkoord Dichtbij en Daadkrachtig.

Intenties zijn natuurlijk mooi om te hebben. Maar de hedendaagse realiteit kan zo maar anders zijn. Dat hebben we met Corona gemerkt. En nu met die enorme inflatie en de gigantische energieprijzen. Ze raken huishoudens, verenigingen en ondernemers keihard in hun portemonnee. Soms zo hard dat zij tot keuzes komen die men zich niet eerder voor kon stellen. Verwarming uit of onderneming beëindigen.
Het is daarom goed te zien dat deze raad het college in de vorige raadsvergadering heeft opgeroepen om voor 2022 al gewoon te handelen. Een soort vrijbrief. En het college heeft daar direct en daadkrachtig in gehandeld. Zowaar ook iets te daadkrachtig. De voorzitter zei nog samenvattend “voor 2022 een vrijbrief, voor 2023 pas na voorstellen aan de raad”. Een dag later was het voorschot op 2023 al genomen, lazen we in het persbericht. Wellicht een vorm van jeugdige overmoed?

Voorzitter.
Het meerjarenperspectief in deze begroting ziet er zeer positief uit. Hoewel dat beeld toch ook wordt vertekend doordat diverse beoogde uitgaven voor de laatste 2 jaar op nul zijn gezet. Uit voorzichtigheid vooral en die tussentijdse peilstok die het college gaat plaatsen in beleid en portemonnee. Dit alles vanwege het nog steeds aanwezige Haagse financiële ravijn waarin de gemeentes worden gestort bij de huidige bijdrage in 2026 en verder.
Dat die financiële ruimte er voorlopig is, is ook goed. Want daar waar aan visies en beleid wordt gewerkt, zal het toch ook eens tot uitvoering moeten komen. En dat gaat zeker nog het nodige geld kosten.

Dit positieve beeld doet mijn fractie de vraag stellen of we dan met de voorgenomen steunmaatregelen de juiste weg volgen? Doen we wel genoeg? En dat binnen en aan de randen van wat we als gemeente ook mogen doen.
Voorzitter wij horen en herkennen de kritieken op de Haagse maatregelen. Die enerzijds als te algemeen worden bestempeld en anderzijds als volslagen ontoereikend.
Daarom zien we vooral de waarde van de Asser aanpak op dit moment. Generiek waar dat past en nuttig is. Maatwerk daar waar men anders buiten iedere boot valt. Niet met hagel schieten dus.

Voorzitter. Als wij de begroting doorlopen dan zien vooral ook veel hoofdlijnen. Daarmee ontstaat bij mijn fractie ook de behoefte om vandaag wat verdieping te zoeken.

De ambitie voor die 5.000 banen vraagt een stevige en brede aanpak. Daarvan zien we echt te weinig terug.
Rond die economische agenda op de krachtsectoren “Zorg” en “Duurzaamheid / Energietransitie” is het nu nog stil. Daarbij is de koppeling met het onderwijs een belangrijke katalysator. Graag horen we meer over de intenties van het college over onze krachtsectoren als agenda én de verbinding met vooral het MBO onderwijs.
Als we het over banentrekkers hebben, hoort daar natuurlijk ook die TRZ bij. We begrijpen dat er niet in detail getreden kan worden. Maar een uitspraak als “we geven het een impuls” vraagt toch meer toelichting dan tot op heden gegeven is.

Naast het werken in Assen moet er ook gewoond worden in Assen. Het ambitieniveau is hoog, ook voor de sociale huur en de jongeren. Wij juichen dit toe.
Voor de realisatie van die ambities helpt zo’n uitspraak van de Raad van State dan niet. Voorzitter, we zijn erg benieuwd wat dit voor de Asser nieuwbouw projecten betekent.

Leefbaarheid is nauw verweven met wonen. Ook daarin zien we veel plannen terug. Ontmoeten wordt bevorderd, voor het onderhoud van groen is meer aandacht en het uitvoeringsplan mobiliteit gaat zijn volgende fase in. Mooie ontwikkelingen.
Maar Stadspartij PLOP zou er nog wel graag eentje aan toe willen voegen. Want dat gewenste zwembad is nog steeds in zijn eerste onderzoeksfase. Baantjes trekken in de open lucht dat duurt dus nog even. Maar een Stadsstrand bij de draaikom in het Havenkwartier zou toch op korte termijn wel te realiseren zijn. We hebben per slot al enkele jaren terug als raad geld vrijgemaakt voor dat zogenaamde “Placemaking” aldaar. Voorzitter, wat extra reuring en beleving kan Assen goed gebruiken. We horen graag ons enthousiasme bij het college terug..
Nog één opmerking over die leefbaarheid. In de visie op de energietransitie staat dat er gekeken wordt naar kleinschalige zonneparken in de stad. Wij vinden dit actief benoemen zorgwekkend. Het groen in Assen staat namelijk al onder druk door het vele inbreiden van nieuwbouw.

Dan de Asser binnenstad. Volop in ontwikkeling. Het doet de PLOP-fractie deugd dat de ondernemers betrokken bij VIA voor hun BIZZ plannen hun af-kaderende kaartje aan laat sluiten bij het bestuursakkoord. Oftewel veel meer dan enkel die driehoek rond Van der Veen.
Maar veel van de eerste ontwikkelingen zijn voorlopig op die driehoek gericht. Zoals de beoogde herinrichting van die 5 straten aldaar. Voor ons mag er dan tegelijk wel wat bredere aandacht gegeven worden aan de andere knelpunten in die driehoek.
De fietser heeft die 5 straten inmiddels zelfstandig tot fietsgebied gebombardeerd. Natuurlijk is het charmant dat we nu fiets stewardessen daar zien paraderen. Doch dan zien we liever die extra BOA’s daar handhaven. Maar eigenlijk moeten we een stap verder. De fietsroute beperken tot die ene Oost-West doorgang van de Gedempte Singel, Want neem bijvoorbeeld de uitbreiding van de corona terrassen in de Kerkstraat. Dit is nog tot ergens in 2025 toegezegd. Ook de voetgangers lopen daar op straat, gedwongen, want gehinderd door terrassen en geparkeerde auto’s.
En laten we dan tegelijk het parkeren van die fiets verder helpen door dit achter de HEMA goed mogelijk te maken. Wel graag in een soort mobiele vorm, zodat het TT Festival op deze plek nog steeds een groot podium kwijt kan.
We horen graag de reactie van het college.

En voorzitter, nu ik het toch over het TT festival heb, in 2023 wordt de concessieovereenkomst met de gelijknamige stichting geëvalueerd en geactualiseerd. We roepen het college op om daarin duidelijke en transparante afspraken te maken. Dat helpt u in uw controle. Het helpt ons doordat u niet voor de derde achtereenvolgende keer gedurende maanden die opgevraagde verantwoording van de stichting moet achterhouden. Dan kunnen wij eindelijk onze controlerende taak ook fatsoenlijk uitvoeren.

Cultuur. Cultuur mag niet ontbreken. Niet in de stad en niet in de begrotingsbehandeling. Toch wil ik het voor nu beperken. Ik wil slechts terugkomen op de discussie alhier een jaar geleden aangezwengeld door PLOP over de indexatie subsidie van 2% voor DNK. De wethouder heeft toen erkend dat bij de toekenning gerekend is met een te hoog aandeel van de bedrijfskosten. Ik noem het maar even een vorm van creatief boekhouden in het voordeel van DNK.
Voorzitter, ik begrijp dat in zo’n overgangsjaar na de verkiezingen hierop nog geen actie heeft plaatsgevonden. Doch ik roep het college op dit wel te gaan doen in het komend jaar en de indexatiesubsidie DNK voor 2024 dus te verlagen.

Dan over het kunnen meedoen in Assen. In de huidige tijd mag je hier het woord BLIJVEN wel aan toevoegen. Kunnen BLIJVEN meedoen dus.
Dat brengt me allereerst bij de schoolgaande jeugd. Vanuit het onderwijsveld krijg ik positieve reacties op de samenwerking met zorginstanties. Korte lijnen ontstaan. Prima beleid dus om te zorgen voor blijvend kunnen meedoen.
De wethouder zei een maand terug dat het onderwijs onderling dat gesprek over ontbijt en/of lunch op school zou voeren. We zijn eigenlijk wel benieuwd naar wat de uitkomst daarvan is.
Dat je in Assen verschillend kan zijn, is voorwaarde voor dat mee kunnen doen. Het college schrijft zich in te zetten voor de LHBTIQ+ gemeenschap. Dat klinkt mooi. Maar heeft u dan ook een beeld van HOE u dat gaat doen?
Mee willen kunnen doen geldt ook voor de vele woningzoekers. In het bijzonder de spoedzoekers. Een eigen woonplek is dan een basis. Spoed in huizen ontwikkelen is vooral te realiseren in die flexwoningen. Maar we zien ze niet of nauwelijks. Helaas. College, kunnen we hier 2023 stappen gaan zetten? Het zou veel mensen de kans bieden fatsoenlijk mee te kunnen doen.

Tot slot voorzitter. Voor geletterdheid is structureel een serieus budget opgenomen. Samenwerking met het onderwijs hierin wordt breder. Stadspartij PLOP hecht er aan dat het in Assen de ambitie is om alle kinderen geletterd van school te laten komen. Daarover willen wij graag jaarlijks geïnformeerd worden.
Tot zover

Fractievoorzitter Henk Santing tijdens het eerste deel van de begrotingsbehandeling op maandag 7 november 2022