Begroting 2020 - eerste behandeling
Voorzitter,
Bij de bespreking van deze begroting 2020 bekruipt mij een Déja Vu gevoel.
Want net als in 2019 ligt hier een begroting met de boodschap “we hebben een tekort maar gaan de te nemen maatregelen in kaart brengen … en in de tussentijd dekken we dat tekort uit de algemene middelen.”
De kernvraag voor Stadspartij Plop hierbij is, of wij nogmaals een begrotingsjaar willen waarin we vooral de algemene reserve willen leegeten. En dat ook nog maar eens met een extra OZB-verhoging. De Assenaar betaalt zo dubbel mee zonder enig zicht op serieuze verandering en verbetering.
Er zijn natuurlijk ook verschillen. Al was het maar dat wij geen deel meer uitmaken van de coalitie.
En in de eerste helft van dit jaar zijn al voorstellen gedaan voor maatregelen. Toen we nog dachten dat het tekort te overzien was.
Daarnaast worden diverse stappen gemaakt in het Sociaal Domein die we al eerder besproken hebben. Besparingen en maatregelen die de transformatie vorm moeten gaan geven en ook tot minder uitgaven zullen gaan leiden. We zien de effecten terug in de meerjarenbegroting. Dat vraagt nog de nodige tijd, maar wij hebben er vertrouwen in.
Na dit maatregelenpakket werd het helaas wat stil in de daadkracht. Een wethouder minder heeft zo zijn effect. Toch zien we ook enkele nieuwe maatregelen. Zo ziet het college af van invoering van het abonnementstarief voor de schoonmaak. We gaan zien of het stand houdt. Maar al vele gemeenten hebben hun bijval getoond met deze actie met lef en een boodschap. Wij sluiten ons daar graag bij aan.
Een wat verrassende, half uitgesproken, maatregel is dat het college het niet haalbaar acht om het in deze raad vastgelegde kwaliteitsniveau openbaar groen in het centrum te realiseren. Het budget Groenbeheer is niet toereikend. Deze handelswijze bevreemdt ons zeer en keuren we af.
Wellicht denkt het college dat deze kwaliteitsverlaging wel kan omdat er toch minder toeristen Assen gaan bezoeken. Want een bovenmatige verhoging van de toeristenbelasting is er nog steeds. De gesprekken met de sector verlopen inmiddels wel beter. Doch, de duidelijkheid in het voorstel ontbreekt nog. Welk deel komt uit een tariefverhoging?. En, wat moet een gelijk speelveld dan gaan opleveren? Waar zouden we dan eigenlijk ja tegen moeten zeggen? Tegen mogelijk 62 cent tariefsverhoging? Een onmogelijke vraag nog steeds. Onze kijk hierop is niet veranderd. Wij zijn niet gedraaid.
Het niet verlengen van de Kinksubsidie per 1 januari 2020 moet 3 ton opleveren. Maar afgelopen vrijdag ontvingen we een update van het College. Want met verdwijnen van Kink zou ook de subsidie Beeldende Kunst & Vormgeving van 150.000 euro verdwijnen. Geld dat we van het Rijk hiervoor krijgen. Dat kan natuurlijk niet. Goed nieuws dus voor deze kunstsector.
Wat minder gelukkig zijn wij met de afhandeling van onze technische vraag hierover. Acht dagen stilte tot die eerder genoemde brief aan de raad. We hebben blijkbaar die omissie in het beleid geraakt en dan gelden de afgesproken omgangsvormen blijkbaar wat minder. Dat kan echt niet als je de raad in haar controlerende functie serieus neemt.
Tot zover de gevoelens, nu weer terug naar de feiten.
Afgelopen week kwam ons nog een bijzonderheid over Kink ter ore. Er was geen tijd meer voor interne vragen. En misschien maar goed ook. Want nu weten we al hoe het in elkaar zit.
De overeenkomst over de Kinksubsidie van de gemeente Assen met het Drents Museum loopt namelijk tot 1 juli 2020. Een half jaartje langer dan gedacht dus. En daarmee Kink in De Nieuwe Kolk ook tot die datum.
Op deze manier blijft van de voorgenomen besparing weinig over.
Wat de consequenties hiervan verder zijn, laat ik maar even aan het college.
Terug naar die kernvraag van dat grote tekort in deze begroting en of we dat willen dekken uit de gemeentelijke spaarrekening.
Voorzitter, als deze gemeente inwoner van deze stad zou zijn, dan zouden we haar in contact brengen met de preventieve schuldhulpverlening. Dit om bewind voering te voorkomen. We zouden haar een geldcoach geven.
In dit licht gezien voorzitter, kunnen wij als raad vandaag al een ondersteunende aanzet geven. Stadspartij Plop zal hier vast een voorzet voor doen.
Om te beginnen kunnen de ambities van het College en andere gewenste uitgaven tegen het licht gehouden worden. Hoe noodzakelijk zijn die?
Die Stadsbouwmeester, Stadsecoloog en Subsidiecoördinerende deskundige. Kunnen we ook zonder? Of kan het anders ingevuld worden tegen lagere kosten door samenwerking bijvoorbeeld. Vanuit het perspectief van een geldcoach kan het wat ons aangaat de komende tijd wel zonder.
Uitstellen of spreiden in de tijd drukken de huidige uitgaven, volgens de geldcoach. Zou dat gelden voor bijvoorbeeld de vervanging van het kantoormeubilair of de hoge post aan ICT-kosten? En als we het over noodzaak hebben, is het de vraag of we aan vliegveld Eelde nog wel zoveel moeten besteden.
Een update van onze visie op de energie transitie 2016-2020 staat genoemd. Effecten van het klimaatakkoord, de regionale energie strategie, en de transitievisie warmte moeten ingepast worden, is het verhaal. Dat akkoord is nog nauwelijks concreet. Van de regionale energiestrategie is de inkt nog niet eens droog en er wordt ook nog volop gediscussieerd. Die transitievisie warmte is pas over anderhalf jaar gereed. En dan hebben we nu ook nog het gedoe rond PAS en PFAS. Wel heel veel onzekerheden nog komend jaar. Een uitstelbare inspanning en uitgave dus zou de geldcoach zeggen. Dat geldt mogelijk ook voor meerdere plannen rond de energietransitie in deze chaotische tijd rond stikstof uitstoot, grondkwaliteit en capaciteitsgebrek van energienetten. Even een P(F)AS op de plaats zogezegd.
De intenties van het preventiefonds in het Sociaal Domein onderschrijven wij. Maar in 2019 blijft er 400.000 euro onbesteed over. Deze tijd vraagt om realisme en noodzaak van uitgaven volgens de geldcoach. Een verlaging van het beoogde bedrag met 250.000 euro is daarom reëel en passend.
We hebben hier in Assen dus veel aandacht voor die preventie in het Sociaal Domein. Er wordt ook op veel manieren de samenwerking gezocht met betrokken organisaties en instellingen. Een goede zaak. Toch is het goed dat we ons eens af vragen of we daarmee soms niet het mogelijk tekortschieten van anderen aan het invullen zijn. Doen wij bijvoorbeeld nu inspanningen die eigenlijk gewoon in Passend Onderwijs thuishoren? Het onderzoek over de transformatie jeugd in Drenthe van afgelopen september doet uitspraken in die richting. Ook Stadspartij Plop is die mening toegedaan. Er lijken diverse inspanningen te zijn die tenminste vraagtekens oproepen. En met een uitroepteken gaat het bijvoorbeeld over de re-integratie van thuiszitters. In 2019 wordt geschat dat de gemeente Assen 1,4 miljoen euro uitgeeft aan educatieve dagbesteding. Op zijn minst een deel hiervan zijn kosten voor het onderwijs. De geldcoach zou stellen, spreek het onderwijs aan op hun verantwoordelijkheid en zorg dat de betreffende kosten in 2020 ook daar terechtkomen.
Er is sprake van een overschot van 3,3 miljoen euro bij de rioolheffingen. Het college schrijft ook dat dit bedrag terug moet naar de belastingbetalers. Maar ze trekt hiervoor een periode van 3 jaar uit. Jaarlijks zo’n 35 euro per aansluiting. Dat compenseert dan mooi de OZB verhoging dit jaar is de toelichting. Een dikke sigaar uit eigen doos dus. En dat zou de komende jaren ook kunnen gelden als die OZB nog maar weer eens verhoogd wordt omdat onze geldproblemen niet opgelost zijn. Wat ons aangaat, wordt dit bedrag in 2020 volledig terug gegeven. Zoals het hoort. Ook hierin draaien wij niet.
Tot slot voorzitter.
Iedere geldcoach gaat je vertellen dat er simpelweg niet meer kan worden uitgegeven dan dat er binnen komt. Je spaarpot leeg eten en hopen op betere tijden, is als die bekende struisvogel die zijn kop in het zand steekt.
De open einde regeling van de decentralisatie Sociaal Domein past niet bij een gesloten en onvoldoende bijdrage van het Rijk. Dus als Den Haag de bijdrage niet verhoogt, rest ons niks anders dan de regeling eindig te maken. Door budget plafonds, instroombeperking of een combinatie hiervan.
Alleen zo voorkomen we een lege spaarrekening en een faillissement van Assen vóór het einde van deze bestuursperiode.
Tot zover voorzitter.